Кӱстіг Илка
Илка оолах кӱзі чох паза марлаас полған. Тасхар ойнирға парыбысчаң, анаң, тӱрче полза, мӱуребинең ойлап килче.
— Паба—аң, Санка мині ти—ибіскен! — хоптанча Илка.
— Удурлазарға кирек, — чоохтанча пабазы. — Син ир кізізің нооза.
— Мин ағаа сыдаби—инчам, — ыыңнапча Илка. — Мин сағаа нинӌе хати чоохтапчам, — тіпче пабазы, — иртен зарядка ит тур. Гантеляӌахтар сағаа ал пиргем. Кӱстіг полбазаң, кемге ле полза сохтыр чӧрерзің.
Пабазы алнына турбинчатханда, Илка іӌезіне хоптанған:
— Іӌе—ең, Санка мині ти—ибіскен!
Ок, парнактың палазы, мин аны амох! — ӧкпеленче іӌезі. Анаң тасхар чарғы идерге сых парыбысча.
Нинӌе—де кӱн ирт парча. Илка олғаннарнаң пазох ойнапча. Ур дее полбаанда, мӱӱребинең ойлап килген.
— Ниме пазох пол парды? — сурча пабазы.
— Коля минің мылтығазымны иыла—азып алған, — иазох ла Илка хоптанча.
— Анаң, ойнап алза, пирібісиес ие, — чоохтанча пабазы. — Пирбинчетсе, нандыра пылазып ал.
— Мин ағаа сыдабинчам, — Илка ыыңнамча.
— Мин синің ӱчӱн чӱгӱр чӧрбесиін, позың турыс позыңа, — чоохтанған пабазы.
Илка іӌезінзер парған. Іӌезі сах андох тасхар сыххан. Тӱрчедең Илканың мылтығын агыл килген. Пазох, нинче—де кӱн ирт парғанда, Илка тасхар ойнирға парған. ӱрдее полбинаң, пурдай парып килген.
— Іӌең, мині олғаннар чазырхаах, хопчы хоор тіп сӧклепчелер, — хоптанган Илка.
Іӌезі дее чӱгӱр чӧрерге чархан парған. Илканы позын иіткезінең айазынаң тошлат пиргсн.
— Ойнап полбинчазың, одыр ибде, — хысхырған ол.
— Таңда сині спортивнай секңияға апар саларбын, — хозылған пабазы. — Кӱрезерге ӱгрен.
Таңдазы пол килгенде, пабазы Илканы спортзалзар ағыл килген. Кӧрче Илка, аның тиңерек ле олғаннар чӱгӱр чӧрчелер, турникте тартынчалар, гантеляларнаң ойнапчалар. Оларны ӱгрет парча пӧзік сыннығ, поғда оол.
Илканы алып алғаннар. Тыны хыстыхча, че чӱгӱртчелер аны. Пазы айланча, че турникте пірее дее хати тартынарға кӱстепчелер аны. Анаң харбасчаң сӱмелерге ӱгрет сыхханнар.
Тир пырлапча Илканың. Ам даа ол тизібіскедег. Че аны хайди хыйыхтапчатханнарын сағын килзе, улам сіренче ол.
— Маңат, маңат, — махтапча Илканы тренер оол. Іди пір ай ирт парды. Ікі ай. Илкаға тасхар ойнап чӧрерге маң чоғыл. Школа соонда ол спортзалзар маңзырапча. Ибде дее ыыңнап чӧрбинче, іӌе—пабазын чархандырбинча.
Пірсінде Илка спортзалдаң айлан килчедір. Оларның туразы хыринда олғаннар ойнапчалар. Илканы кӧр салып, ниме—де чоохгазып, хатхырысчалар.
— Изен, спортсмен, — кӱрленіп, пас килді Санка. — Хайа, соонзартын тееп пар килим.
— Тееп кӧр, — тіпче Илка.
Санка аны тееп пар килерге азаан кӧдіргенде, Илка аны азах харыбысхан. Санка сас—ойда напли тӱскен. Андада Коля чӱгӱр килген.
— Хайа, сумкаңны пылазып алим, — ачырғанча Коля.
— Пылас кӧр, — тіпче Илка.
Коля аның сумказын пылазып аларға холын сунғанда, Илка аны, холынаң хаап, пас азыра силібісті. Коля, тозын пурлада, кӱшли тӱскен.
Олғаннар амды Санканаң Коляға хатхырысчалар. Сым на полып, Санканаң Коля хыйа пас парыбысханнар.
Нинӌе—де кӱн пазынаң Санканаң Коля Илказар пас килгеннер.
— Тарынма піске, чӧбе, — пыросынчалар олар. — Піс сині хайди ла полза итчең полғабыс.
— Тарынминчам, — тіпче Илка.
— Пісті спортзалзар хада алып ал, — сурынчалар олар.
— Че парарбыстар, — ынаан Илка. — Хада кӱрезербістер.